Video of the
Typical Generator Model for all sorts
of Projects
AI slurpt energie. Kunnen wetenschappers daar iets aan veranderen?
Terwijl het gebruik van kunstmatige intelligentie hand over hand toeneemt, blijft het energieverbruik van deze programma’s voorlopig torenhoog. Twee wetenschappers vertellen hoe het zuiniger kan.
Trouw
Jose Stoop 3 mei 2025, 10:00
Als een mens iets probeert te onthouden, slaan de hersenen stukjes informatie op. Dat doet ons hoofd een stuk efficiënter dan hoe kunstmatige intelligentie werkt. Dat energieverslindende monster heeft gigantische hoeveelheden informatie nodig om te kunnen functioneren.
Zo worden nieuwe AI-modellen getraind met grote hoeveelheden data, een proces dat maanden kan duren. Daarnaast verbruiken de krachtige computers en datacentra die AI draaiende ( Alfred: Waarom? ) houden veel stroom, vooral voor koeling. En dan is er nog het daadwerkelijke gebruik van het model; ( dus de AI op standby zetten kost al immens veel energie ? ) iets waar relatief steeds meer energie aan opgaat nu alle grote modellen getraind worden op alle informatie die de mensheid ooit heeft geproduceerd, terwijl de antwoorden die ze genereren steeds uitgebreider worden.
Slimmere software bespaart stroom
Een van de manieren om AI minder energie-intensief te maken, is door het slimmer te laten omgaan met informatie, geïnspireerd door het menselijk brein. Roy Schwartz, onderzoeker aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, kijkt hoe AI-modellen efficiënter kunnen worden. Zijn team onderzoekt bijvoorbeeld of (1) een AI-model niet altijd een volledige tekst hoeft te verwerken, maar soms genoeg heeft aan een samenvatting. “Net als mensen, die ook niet alles letterlijk onthouden – dat zou te veel energie kosten”, legt hij uit.
Een andere methode draait om (2) ‘embedding’, gericht op het feit dat een AI- model tekst omzet in numerieke waarden (vectoren) om een antwoord te kunnen genereren. Veelvoorkomende woorden hebben een eigen vector, maar lange of minder vaak gebruikte woorden bestaan uit meerdere vectoren, en het kost extra rekenkracht om die terug te vertalen van vectoren naar tekst. Schwartz’ team zoekt naar manieren om deze woorden direct aan het woordenboek van het model toe te voegen, waardoor AI sneller en zuiniger wordt.
(3) Wat al veel wordt toegepast, is een groot AI-model om een kleiner, efficiënter model te trainen. “Denk bijvoorbeeld aan een recept voor pasta. Het kleine model zal in eerste instantie het bekendste recept geven, maar vervolgens even checken bij het grote model of er misschien nog meer opties zijn. Het Chinese DeepSeek maakt hier veel gebruik van.” (4) Ook ‘quantization’ wint aan populariteit: hierbij wordt een AI-model geoptimaliseerd door met eenvoudigere getallen te rekenen, wat rekenkracht en energie bespaart.
Volgens Schwartz zijn die laatste twee ( 3+ 4 ) methoden vooral interessant omdat ze AI efficiënter maken zonder al te veel af te doen aan de nauwkeurigheid van het model.
Energiezuinige hardware en datacentra
Ook hardware speelt een grote rol in het verduurzamen van AI. Dat is een onderzoeksterrein waar Rajendra Bishnoi van de TU Delft zich op richt. “De meeste energie in AI-systemen wordt niet verbruikt door berekeningen, maar door het verplaatsen van gegevens tussen opslag- en verwerkingseenheden”, legt hij uit. ( dit is belangrijk informatie omdat generator AI veel dat moet ophalen en wegschrijven. Als je alle dat in 1 keer kan ophalen, daarna meteen berekenen, en dan wegschrijven schaalt dat tijd en energie )
“Daarom is het optimaliseren van gegevensopslag essentieel om een energiezuinig systeem te creëren.” Zijn onderzoek richt zich op nieuwe rekenmethoden die het mogelijk maken om de gegevensverwerking en -opslag direct in de geheugeneenheden ( dat zou ik ook doen...meteen alles verwerken in de interne geheugen ) te doen, waardoor gegevensoverdracht niet meer nodig is – die efficiënte aanpak is geïnspireerd op de werking van het menselijk brein.
En ten slotte is er ook een slag te slaan in het verduurzamen van de datacentra die AI draaiende houden ( daar heb ik waarschijnlijk geen last van omdat Generator AI gebaseerd is op DNA ) , iets waar grote techbedrijven steeds meer op inzetten. Die hebben er sowieso baat bij om energiezuiniger te worden met hun torenhoge energierekeningen. Maar hoewel ze hun energie steeds meer uit duurzame bronnen halen, is hun energievraag simpelweg te groot voor het aanbod. Niet gek dus dat onder meer Google en Amazon plannen hebben om hun eigen kleine kerncentrales te bouwen ( daar ben ik voorstander van veel kleinere kerncentrales ).
Erg transparant over energieverbruik is big tech niet, ( dat zou het wel moeten zijn omdat het klimaat eronder lijdt en daarna wij ) wat het lastig maakt een uitspraak te doen over de totale hoeveelheid uitstoot. Schwartz: “Ik ben voorstander van meer overheidsregulatie zoals een wereldwijde CO₂-belasting – niet alleen over AI, maar ook over het vluchtverkeer en de industrie en zo. Het begrip ‘AI’ is best wel rekbaar en het is ook onduidelijk hoeveel energie precies waar aan op gaat. Daardoor is het rapporteren van energieverbruik gemakkelijk te manipuleren. Dat zouden we met wetgeving kunnen afdwingen.”
 2020-2022 Pawe%c5%82 Kuna Permission is hereby granted%2c free of charge%2c to any person obtaining a copy of this software and associated documentation files (the 'Software')%2c to deal in the Software without restriction%2c including without limitation the rights to use%2c copy%2c modify%2c merge%2c publish%2c distribute%2c sublicense%2c and/or sell copies of the Software%2c and to permit persons to whom the Software is furnished to do so%2c subject to the following conditions: The above copyright notice and this permission notice shall be included in all copies or substantial portions of the Software. THE SOFTWARE IS PROVIDED 'AS IS'%2c WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND%2c EXPRESS OR IMPLIED%2c INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THE WARRANTIES OF MERCHANTABILITY%2c FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE AND NONINFRINGEMENT. IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS OR COPYRIGHT HOLDERS BE LIABLE FOR ANY CLAIM%2c DAMAGES OR OTHER LIABILITY%2c WHETHER IN AN ACTION OF CONTRACT%2c TORT OR OTHERWISE%2c ARISING FROM%2c OUT OF OR IN CONNECTION WITH THE SOFTWARE OR THE USE OR OTHER DEALINGS IN THE SOFTWARE. %3c/schema:copyrightNotice%3e%3c/rdf:Description%3e%3c/rdf:RDF%3e%3c/metadata%3e%3cpath stroke='none' d='M0 0h24v24H0z' fill='none'/%3e%3cpath d='M19 9l-2 9a2 2.5 0 0 1 -2 2h-6a2 2.5 0 0 1 -2 -2l-2 -9z'/%3e%3cpath d='M7 9a5 5 0 0 1 10 0'/%3e%3c/svg%3e)
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too.
 2020-2022 Pawe%c5%82 Kuna Permission is hereby granted%2c free of charge%2c to any person obtaining a copy of this software and associated documentation files (the 'Software')%2c to deal in the Software without restriction%2c including without limitation the rights to use%2c copy%2c modify%2c merge%2c publish%2c distribute%2c sublicense%2c and/or sell copies of the Software%2c and to permit persons to whom the Software is furnished to do so%2c subject to the following conditions: The above copyright notice and this permission notice shall be included in all copies or substantial portions of the Software. THE SOFTWARE IS PROVIDED 'AS IS'%2c WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND%2c EXPRESS OR IMPLIED%2c INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THE WARRANTIES OF MERCHANTABILITY%2c FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE AND NONINFRINGEMENT. IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS OR COPYRIGHT HOLDERS BE LIABLE FOR ANY CLAIM%2c DAMAGES OR OTHER LIABILITY%2c WHETHER IN AN ACTION OF CONTRACT%2c TORT OR OTHERWISE%2c ARISING FROM%2c OUT OF OR IN CONNECTION WITH THE SOFTWARE OR THE USE OR OTHER DEALINGS IN THE SOFTWARE. %3c/schema:copyrightNotice%3e%3c/rdf:Description%3e%3c/rdf:RDF%3e%3c/metadata%3e%3cpath stroke='none' d='M0 0h24v24H0z' fill='none'/%3e%3cpath d='M3 12h1m8 -9v1m8 8h1m-15.4 -6.4l.7 .7m12.1 -.7l-.7 .7'/%3e%3cpath d='M9 16a5 5 0 1 1 6 0a3.5 3.5 0 0 0 -1 3a2 2 0 0 1 -4 0a3.5 3.5 0 0 0 -1 -3'/%3e%3cline x1='9.7' y1='17' x2='14.3' y2='17'/%3e%3c/svg%3e)
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too.
 2020-2022 Pawe%c5%82 Kuna Permission is hereby granted%2c free of charge%2c to any person obtaining a copy of this software and associated documentation files (the 'Software')%2c to deal in the Software without restriction%2c including without limitation the rights to use%2c copy%2c modify%2c merge%2c publish%2c distribute%2c sublicense%2c and/or sell copies of the Software%2c and to permit persons to whom the Software is furnished to do so%2c subject to the following conditions: The above copyright notice and this permission notice shall be included in all copies or substantial portions of the Software. THE SOFTWARE IS PROVIDED 'AS IS'%2c WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND%2c EXPRESS OR IMPLIED%2c INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THE WARRANTIES OF MERCHANTABILITY%2c FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE AND NONINFRINGEMENT. IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS OR COPYRIGHT HOLDERS BE LIABLE FOR ANY CLAIM%2c DAMAGES OR OTHER LIABILITY%2c WHETHER IN AN ACTION OF CONTRACT%2c TORT OR OTHERWISE%2c ARISING FROM%2c OUT OF OR IN CONNECTION WITH THE SOFTWARE OR THE USE OR OTHER DEALINGS IN THE SOFTWARE. %3c/schema:copyrightNotice%3e%3c/rdf:Description%3e%3c/rdf:RDF%3e%3c/metadata%3e%3cpath stroke='none' d='M0 0h24v24H0z' fill='none'/%3e%3ccircle cx='9' cy='7' r='4'/%3e%3cpath d='M3 21v-2a4 4 0 0 1 4 -4h4a4 4 0 0 1 4 4v2'/%3e%3cpath d='M16 3.13a4 4 0 0 1 0 7.75'/%3e%3cpath d='M21 21v-2a4 4 0 0 0 -3 -3.85'/%3e%3c/svg%3e)
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too.
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too.
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too. Of course, dragging the text will move the paragraph on the page. One paragraph may be enough to introduce your project. If it gets too long, break up the text into several paragraphs. Long text is perfect for explaining what's unique about your website.
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too. Of course, dragging the text will move the paragraph on the page.
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too. Of course, dragging the text will move the paragraph on the page. One paragraph may be enough to introduce your project. If it gets too long, break up the text into several paragraphs. Long text is perfect for explaining what's unique about your website. For example, you can tell visitors how it all got started or what makes you special today. Plain text is often the simplest way to engage your audience. Imagine your reader as a person in front of you, and tell them something to peak their interest. There's nothing more powerful than a great story!
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too. Of course, dragging the text will move the paragraph on the page.
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too. Of course, dragging the text will move the paragraph on the page. One paragraph may be enough to introduce your project. If it gets too long, break up the text into several paragraphs. Long text is perfect for explaining what's unique about your website. For example, you can tell visitors how it all got started or what makes you special today. Plain text is often the simplest way to engage your audience. Imagine your reader as a person in front of you, and tell them something to peak their interest. There's nothing more powerful than a great story!
 2020-2022 Pawe%c5%82 Kuna Permission is hereby granted%2c free of charge%2c to any person obtaining a copy of this software and associated documentation files (the 'Software')%2c to deal in the Software without restriction%2c including without limitation the rights to use%2c copy%2c modify%2c merge%2c publish%2c distribute%2c sublicense%2c and/or sell copies of the Software%2c and to permit persons to whom the Software is furnished to do so%2c subject to the following conditions: The above copyright notice and this permission notice shall be included in all copies or substantial portions of the Software. THE SOFTWARE IS PROVIDED 'AS IS'%2c WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND%2c EXPRESS OR IMPLIED%2c INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THE WARRANTIES OF MERCHANTABILITY%2c FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE AND NONINFRINGEMENT. IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS OR COPYRIGHT HOLDERS BE LIABLE FOR ANY CLAIM%2c DAMAGES OR OTHER LIABILITY%2c WHETHER IN AN ACTION OF CONTRACT%2c TORT OR OTHERWISE%2c ARISING FROM%2c OUT OF OR IN CONNECTION WITH THE SOFTWARE OR THE USE OR OTHER DEALINGS IN THE SOFTWARE. %3c/schema:copyrightNotice%3e%3c/rdf:Description%3e%3c/rdf:RDF%3e%3c/metadata%3e%3cpath stroke='none' d='M0 0h24v24H0z' fill='none'/%3e%3cpath d='M2 9a10 10 0 1 0 20 0'/%3e%3cpath d='M12 19a10 10 0 0 1 10 -10'/%3e%3cpath d='M2 9a10 10 0 0 1 10 10'/%3e%3cpath d='M12 4a9.7 9.7 0 0 1 2.99 7.5'/%3e%3cpath d='M9.01 11.5a9.7 9.7 0 0 1 2.99 -7.5'/%3e%3c/svg%3e)
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too.
 2020-2022 Pawe%c5%82 Kuna Permission is hereby granted%2c free of charge%2c to any person obtaining a copy of this software and associated documentation files (the 'Software')%2c to deal in the Software without restriction%2c including without limitation the rights to use%2c copy%2c modify%2c merge%2c publish%2c distribute%2c sublicense%2c and/or sell copies of the Software%2c and to permit persons to whom the Software is furnished to do so%2c subject to the following conditions: The above copyright notice and this permission notice shall be included in all copies or substantial portions of the Software. THE SOFTWARE IS PROVIDED 'AS IS'%2c WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND%2c EXPRESS OR IMPLIED%2c INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THE WARRANTIES OF MERCHANTABILITY%2c FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE AND NONINFRINGEMENT. IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS OR COPYRIGHT HOLDERS BE LIABLE FOR ANY CLAIM%2c DAMAGES OR OTHER LIABILITY%2c WHETHER IN AN ACTION OF CONTRACT%2c TORT OR OTHERWISE%2c ARISING FROM%2c OUT OF OR IN CONNECTION WITH THE SOFTWARE OR THE USE OR OTHER DEALINGS IN THE SOFTWARE. %3c/schema:copyrightNotice%3e%3c/rdf:Description%3e%3c/rdf:RDF%3e%3c/metadata%3e%3cpath stroke='none' d='M0 0h24v24H0z' fill='none'/%3e%3cpath d='M3 7c3 -2 6 -2 9 0s6 2 9 0'/%3e%3cpath d='M3 17c3 -2 6 -2 9 0s6 2 9 0'/%3e%3cpath d='M3 12c3 -2 6 -2 9 0s6 2 9 0'/%3e%3c/svg%3e)
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too.
 2020-2022 Pawe%c5%82 Kuna Permission is hereby granted%2c free of charge%2c to any person obtaining a copy of this software and associated documentation files (the 'Software')%2c to deal in the Software without restriction%2c including without limitation the rights to use%2c copy%2c modify%2c merge%2c publish%2c distribute%2c sublicense%2c and/or sell copies of the Software%2c and to permit persons to whom the Software is furnished to do so%2c subject to the following conditions: The above copyright notice and this permission notice shall be included in all copies or substantial portions of the Software. THE SOFTWARE IS PROVIDED 'AS IS'%2c WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND%2c EXPRESS OR IMPLIED%2c INCLUDING BUT NOT LIMITED TO THE WARRANTIES OF MERCHANTABILITY%2c FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE AND NONINFRINGEMENT. IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS OR COPYRIGHT HOLDERS BE LIABLE FOR ANY CLAIM%2c DAMAGES OR OTHER LIABILITY%2c WHETHER IN AN ACTION OF CONTRACT%2c TORT OR OTHERWISE%2c ARISING FROM%2c OUT OF OR IN CONNECTION WITH THE SOFTWARE OR THE USE OR OTHER DEALINGS IN THE SOFTWARE. %3c/schema:copyrightNotice%3e%3c/rdf:Description%3e%3c/rdf:RDF%3e%3c/metadata%3e%3cpath stroke='none' d='M0 0h24v24H0z' fill='none'/%3e%3cpath d='M5 21c.5 -4.5 2.5 -8 7 -10'/%3e%3cpath d='M9 18c6.218 0 10.5 -3.288 11 -12v-2h-4.014c-9 0 -11.986 4 -12 9c0 1 0 3 2 5h3z'/%3e%3c/svg%3e)
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too.
Paragraphs are the main building blocks of web pages. To change what this one says, just double-click here or hit Edit text. You can change the style here, too. Of course, dragging the text will move the paragraph on the page.
